Zeeland Connect

Zeeland Connect is een samenwerkingsverband waarin verschillende logistiek dienstverleners, vervoerders en verladers uit Zeeland deelnemen om synchromodale diensten te ontwikkelen. De deelnemende bedrijven kijken hoe zij gezamenlijk kunnen komen tot een optimale inzet van de modaliteiten short sea, weg, spoor en binnenvaart. Dit initiatief is marktgedreven met een kern van verladers in Zeeland, zoals verschillende partijen binnen de uiensector (bijvoorbeeld JWK, MSP en Top Onions; in samenwerking met Kloosterboer en North Sea Port) en andere partijen uit de industrie zoals Cargill, Yara, DOW en Outokumpu. Ook wakkert Zeeland Connect andere intermodale en synchromodale initiatieven aan, zoals extra binnenvaartoperaties. Zo is er recent (eind 2017) gestart met het project spitsmijdingen / ‘Reefer express line’ waarin door het investeren in extra reeferplugs op een binnenvaartschip dagelijks c.a. 35 containers de spits in Rotterdam mijden.

Door het opbouwen van een database met vervoersstromen van 70 Zeeuwse verladers, kunnen wij de kansen voor nieuwe duurzame bundelingsinitatieven inzichtelijk maken en de voordelen aan de bedrijven tonen.

Door het verbinden en faciliteren van een groot (zeeuws-) netwerk aan verladers, vervoerders en logistiek dienstverleners worden er kansen voor duurzame transportoplossingen gecreëerd, nieuwe projecten ontwikkelt en de voordelen samen met het bedrijfsleven benut.

Zeeland Connect is ontstaan als een ondernemend netwerk dat door verbinding en samenwerking de positie van logistiek Zeeland versterkt. Zeeland Connect heeft daarin op het gebied van synchromodaal transport een meerjarige samenwerking met het landelijke programma Lean & Green Synchromodaal. Het Lean & Green programma is er op gericht per deelnemend bedrijf in 5 jaar 20% aan CO2-uitstoot op specifieke trajecten te besparen. Nieuwe, efficiënte en toekomstbestendige mogelijkheden dienen zich aan als verladers distributievolumes bundelen, data en kennis delen, en gezamenlijk beschikbare vervoerscapaciteit benutten. Een groep verladers kan dan een ‘modal shift’ maken. Bijvoorbeeld van weg naar spoor, short sea of binnenvaart. Dit geeft een concurrentievoordeel: duurzamer, betrouwbaarder, flexibeler en vaak goedkoper transport. Zeeland Connect geldt als één van de regionale uitvoeringsorganen binnen het landelijke Offroad-programma.

Overzicht van synchromodale diensten

Er zijn verschillende samenwerkingen met een synchromodaal karakter opgestart.

  • Project Spitsmijdingen “Reefer express line”

    De Verkeersonderneming heeft in juni 2017 de opdracht verstrekt aan Zeeland Connect voor het uitvoeren van het project spitsmijdingen in Zeeland. In september 2017 is de barge ‘Aura’ uitgebreid met reefer plugs. Deze uitbreiding moet zorgen voor het realiseren van spitsmijdingen door o.a. de import van bananen via de barge te gaan vervoeren en ook meer mogelijkheden voor import en export van al dan niet andere gekoelde ladingen van verladers in de regio. De laatste drie maanden van 2017 zijn benut als aanloop periode om o.a. het project op te starten en lading aan het project te binden.

    In de eerste representatieve maand is de doelstelling van gemiddeld 35 spitsmijdingen per dag behaald en zelfs overschreden door de realisatie van 37 spitsmijdingen. Uitdaging is nu om gedurende dit jaar dit aantal te blijven realiseren.

    Het realiseren van spitsmijdingen draagt bij aan het bereikbaar houden van de havengebieden door een modal shift van de weg naar het water en biedt logistieke en kostenvoordelen voor verladers en vervoerders door o.a. kortere truckafstanden, geen congestie en beschikbaarheid van containers.

  • Samenwerking in de uiensector

    Uien zijn qua volume het grootste Nederlandse exportproduct uit de agrosector. Meer dan 80% hiervan wordt via Zeeland geëxporteerd naar meer dan 120 landen wereldwijd. Een aantal bedrijven actief in de uiensector in Zeeland heeft de handen ineen geslagen voor een efficiëntere containerlogistiek. Door hergebruik van reefercontainers, slimme planning en het gezamenlijk aanbieden van lading via de haven van Vlissingen bespaart de uiensector op CO2 en wegkilometers. Deze besparing betreft het verschil tussen aanbod in Vlissingen ten opzichte van Antwerpen of Rotterdam en het onnodige transport van lege reefercontainers.

    In het uienseizoen 2015-2016 werden al de nodige reefercontainers eerst over de weg naar Vlissingen vervoerd, om vervolgens meteen op het deep sea schip te worden geladen. Dit bespaart vele ritten naar Antwerpen en Rotterdam, waarbij tevens vaak leeg terug werd gereden. In totaal ging het om 5.400 TEU aan reefercontainers die via de nieuwe samenwerkingsvorm werden vervoerd. In het seizoen 2016-2017 was dit aantal al gegroeid naar 12.000 TEU.

  • Samenwerking Cargill/Yara

    Cargill vervoert vanaf het najaar tot de volgende zomer grote hoeveelheden zonnebloempitten vanuit de regio Budapest naar haar plant in Amsterdam. Vanwege de bereikbaarheid per binnenvaartschip van Budapest (lange duur, complexiteit van de route en afhankelijkheid van waterstanden) is de aanbod van het aantal schepen beperkt. Cargill verzorgt zelf de bevrachting van de binnenvaartschepen vanuit oogpunt van leveringsbetrouwbaarheid, servicegraad en vervoerszekerheid. Financiële overwegingen zijn minder van belang.

    Er is echter sprake van een grote onbalans tussen lading met herkomst en bestemming regio Budapest in de stromen van Cargill. Dit leidt tot leegvaart en dus tot inefficiëntie. Met de Noorse kunstmestproducent Yara heeft Cargill echter een verlader gevonden die juist een onbalans in de andere richting had. Door samen te werken en ladingstromen te bundelen met Cargill worden voortaan alle ladingstromen – met een piek in de maanden november-januari – in Sluiskil verzameld en van daaruit per binnenvaartschip naar Budapest vervoerd.

  • Samenwerking Cargill/De Hoop

    Cargill vervoert ook mais en tarwe vanuit verschillende bestemmingen in Noord-Frankrijk naar Sas van Gent. Omdat er sprake is van een structurele onbalans in het vervoer tussen Noord-Frankrijk en Nederland (meer volume van Frankrijk naar Nederland dan andersom) bestaat ruimte voor het bundelen van lading met bestemming Noord-Frankrijk.

    De Hoop vervoert regelmatig zand vanuit Terneuzen naar Noord-Frankrijk. Door gebruik te maken van de leegkomende schepen (meestal schepen met een vrij beperkte laadcapaciteit tot 500 ton) van Cargill in Sas van Gent wordt een hogere beladingsgraad gerealiseerd. Het combineren van lading met de schepen van Cargill is een welkome aanvulling op de vloot schepen die dedicated voor De Hoop varen. Afspraak met Cargill is dat De Hoop een vraag uitzet indien er een afroep van een klant is en dat Cargill schepen aanbiedt die leeg beschikbaar zijn. Momenteel wordt geïnventariseerd of en hoe roestvaststaalproducent Outokumpu kan aanhaken op deze verbinding.

  • Binnenvaartdienst Danser

    Door inzet van een binnenvaartschip worden door Danser containers van de weg gehaald op het traject Gent-Rotterdam. Er zijn verschillende lokale verladers bij betrokken. Het schip vaart tussen Gent (Stukwerkersterminal), Westdorpe, Vlissingen en de deep sea terminals in Rotterdam. Onderweg wordt er dus volume bij-/afgeladen. Er is begonnen met één afvaart per week, in 2017 zijn dit twee per week geweest met een volume van in totaal ongeveer 15.000 TEU.

  • Overige initiatieven

    Naast de concrete initiatieven die lopen, wordt momenteel met verladers bekeken hoe lege reefercontainers uitgewisseld kunnen worden tussen de verschillende depots in Noord-Brabant en Zeeland. Zeeland is vooral gericht op export en Noord-Brabant op import; onderzocht wordt hoe deze stromen kunnen worden gecombineerd. Daarnaast wordt onderzocht hoe het goederenvervoer per spoor van en naar Zeeland beter kan worden aangesloten op internationale goederencorridors. Tenslotte is door Zeeland Connect een database opgebouwd met vervoersstromen van meer dan 70 verladers in de regio. Met behulp van deze database wordt geïnventariseerd wat de kansen zijn voor nieuwe bundelingsinitiatieven.

3.000 ton CO2 bespaard

De verwachte totale besparing op CO2-uitstoot was in 2016 voor alle initiatieven tezamen ongeveer 3.000 ton. Door de extra activiteiten met binnenvaartschepen en de verdere groei van het vervoer van reefercontainers met uien via de binnenvaart, wordt verwacht dat deze besparing de komende jaren verder oploopt.

Kennisvragen

  • Hoe kan een keten met vele spelers worden bewogen tot realisatie van synchromodaal transport?

    Door bemiddeling van een neutraal platform als Zeeland Connect en een platform als NewWays waarin verladers worden verbonden, kunnen gezamenlijke diensten worden opgezet waarbij iedere partij voordelen kan behalen.

Lessons learned

Samenwerking
  • Regionale samenwerking verladers

    Regionale samenwerking tussen verladers waarbij minder wegkilometers worden gereden en met besparing van CO2-uitstoot kan snel tot stand komen als de voordelen voor iedere verlader duidelijk zijn en er een neutraal platform is dat verladers bindt.

  • Combinatievaart op grote afstanden

    Bij grotere afstanden (bijv. per binnenvaart naar Hongarije) is combinatiemogelijkheid met alle bestemmingen in de Benelux mogelijk. Enkele dagen leegvaart of eventueel wat langer voor- of natransport over de weg is geen probleem gezien de lange duur van de roundtrip).

  • Zelf de supply chain regisseren

    Eigen regie pakken kan lonen, want het betreft immers de eigen producten. Verladers kunnen vaak makkelijker synergie realiseren dan bevrachter. Deze bezit niet het totale overzicht over de Supply Chain en heeft bovendien niet altijd belang bij een optimale uitvoering van het transport. Bovendien biedt eigen regie op transportstromen een extra mogelijkheid om hele logistieke netwerk te optimaliseren (vervoer = varende voorraad).

  • Verbeteren vervoerszekerheid schepen

    Door schippers een grotere kans op retourlading te bieden wordt het aanbod van schepen vergroot. Schippers hebben belang bij een goede en volwassen relatie waarbij niet altijd de allerlaagste prijs telt. Beide partijen profiteren hiervan en dit heeft direct impact op de vervoerszekerheid.